การโปรโมทสถาบันกษัตริย์โดย
ผ่านกลไกตลาดมวลชนและสินค้า
มวลชน (Mass Monarchy - Mass Market - Mass Products)
นี่เป็นกระทู้ที่ 3 ที่ผมพูดถุึงปรากฏการณ์ ที่ผมมองว่าเป็นเรื่องใหม่เ
กี่ยวกับสถาบันกษัตริย์ (ดู 2 กระทู้ก่อนหน้านี้ ได้ที่นี่
https://www.facebook.com/photo.php?fbid=323196211066998&set=a.137616112958343.44289.100001298657012&type=1 และ ที่นี่
https://www.facebook.com/photo.php?fbid=323226734397279&set=a.137616112958343.44289.100001298657012&type=1 )
สิ่งที่เป็นปรากฏการณ์ใหม่ที่เพิ่งเกิดขึ้นตั้งแต่ประมาณทศวรรษ 2540 (หรือครึ่งหลังหรือปลายทศวรรษ 2530) เป็นต้นมา คือ การที่มีการอาศัย "กลไกตลาดมวลชน" (mass market) และการผลิตสินค้ามวลชน (mass products) ในการโปรโมทสถาบันกษัตริย์
นอกจากงานพระราชนิพนธ์ของในหลวงเองที่เพิ่งปรากฏออกมาในช่วงนี้ (ดูกระทู้ที่ 2 ตาม link ข้างบน - ควรสังเกตด้วยว่า หนังสือ 2 เล่มแรก ของในหลวง ที่เพิ่งมาพิมพ์ในปี 2537 คือ ติโต และ "นายอินทร์" นั้น ที่จริง ในหลวงแปลไว้ตั้งแต่ปลายทศวรรษ 2510 - ต้นทศวรรษ 2520)
ก็ยังมี "สินค้าเฉลิมพระเกียรติ" ออกมาอย่างขนานใหญ่ในช่วงนี้เอง
ทีเด่นที่สุด อาจจะได้แก่ "ริสแบนด์" นอกจากนั้น ก็ยังมีหนังสือต่างๆ (ดูรูปประกอบ) - เมื่อหลายปีก่อน คุณ "ปราบ บุนปาน" บ.ก. มติชนออนไลน์ Culturesection Matichononline เคยทำวิทยานิพนธ์โทเรื่องนี้ (ดูเหมือนจะตั้งชื่อว่า "ผลิตภัณฑ์เฉลิมพระเกียรติ" หรืออะไรทำนองนั้น ไม่แน่ใจเรื่องชื่อ จำผิดขออภัย) แต่ทำไม่เสร็จ
สิ่งที่เป็นความแตกต่างมากระหว่าง "สินค้าเฉลิมพระเกียรติ" โดยเฉพาะกรณี "ริสแบนด์" กับสิ่งที่อาจจะเรียกว่าเป็น "ทีระลึก" ที่เชื่อมโยงกับสถาบันกษัตริย์สมัยก่อน ซึงทีสำคัญที่สุด คงได้แก่ "ผ้าพันคอลูกเสือชาวบ้าน"
คือการที่ สิ่งที่เป็น "ที่ระลึก" อย่าง "ผ้าพันคอลูกเสือชาวบ้าน" สมัยก่อนนั้น มีลักษณะที่ ถือกันว่า "ศักดิ์สิทธิ์" ใครได้ไปแล้ว ก็จะเอา "ขึ้นหิ้งบูชา" หรือเก็บรักษาไว้อย่างดีอะไรแบบนั้น ขณะที่ "ริสแบนด์" สามารถใส่ไปไหนมาไหน ทำกิจกรรมชนิด "ปกติ" (profane) อย่างที่กระฎุมพีเมืองทังหลายทำกันได้
.............
ในประเด็น "หนังสือเฉลิมพระเกียรติ" ที่มีการออกกันมาเป็น mass products ในช่วงนี้เช่นกัน ก็มีลักษณะแตกต่างจากสิ่งพิมพ์เฉลิมพระเกียรติ ในอดีต ที่เกือบทั้งหมด เป็นการจัดพิมพ์โดยหน่วยงานราชการ หรือรัฐวิสาหกิจ ลักษณะ เนื้อหาและการนำเสนอ ก็มีความแตกต่างกันอยู่ (แต่ผมคงไม่มีเวลาเขียนโดยละเอียดในเรื่องนี้ ในทีนี้)
...............
ถ้ามีเวลา ความจริง อยากเขียนเรือ่ง "มิวสิควีดีโอ" เฉลิมพระเกียรติ รวมทั้งที่เป็น commercial ทางทีวี หรือ โรงหนัง ด้วย แต่ต้องไว้โอกาสอื่น
